Verem (Tüberküloz) hastalığı mycobacterium tuberculosis denilen mikrobun akciğer, kemik, böbrek, barsak, lenf bezi, beyin zarı gibi organlarda yerleşmesi ile meydana gelir.
Verem hastalığı geçmişi eski Mısır'a kadar uzanan insanlık tarafından bilinen en eski hastalıklardan birisidir. 4000 yıl önceki mumyalarda verem hastalığı saptanmıştır.
Dünyanın tüm ülkelerinde verem vardır.Dünya üzerinde halen 20 milyondan fazla verem hastası mevcuttur. Yılda sekiz milyon insan bu hastalığa yakalanırken iki milyonu ölmektedir.Verem dünyadaki diğer bütün enfeksiyon hastalıklarından daha fazla ölüme sebep olmaktadır. Dünyadaki ölüm nedenleri içinde 5. sıradadır.
Ülkemizde yaklaşık her üç kişiden birinde bu mikrop vardır ve yılda yirmibeş bin kişi hastalanmaktadır.
Tüberküloz en çok akciğerlerde olmak üzere bütün organlarda hastalık yapabilir.
Tedavisiz bırakılırsa yada kötü tedavi edilirse öldürücü olabilir.
Verem Nasıl Bulaşır?
Verem solunum yolu ile bulaşan bir hastalıktır. Akciğer veremi olan bir kişinin öksürme, aksırma ve konuşma sırasında havaya saçtığı mikropların sağlam kişiler tarafından solunum yolu ile alınmasıyla bulaşır.
Şeker hastaları, mide ameliyatı ve böbrek transplantasyonu geçirenler, aşırı alkol alanlar, ağır işlerde çalışanlar, kortikosteroid ve immunosupresif dediğimiz ilaçları kullananlar hastalığa daha kolay yakalanabilmektedirler.
Bu mikroplar, mikrobu almış olan kişide vücut direncinin azaldığı herhangi bir dönemde hastalık yapabilir. Tüberküloz mikrobunu alanların bir kısmında hastalık ortaya çıkar, bir kısmı ise hayatı boyunca hasta olmayabilir.
Verem kalıtımsal (irsi) bir hastalık değildir.
Ancak ailede veremli bir kişi olduğunda hastalığın en kolay bulaşabileceği kişiler çocuklardır.
Tüberkülozlu hasta ile aynı evde yaşayan kişiler ve küçük bir işyerinde birlikte çalıştığı iş arkadaşları bulaştırıcılıkta en fazla risk altındadırlar.
Ailede bir kişi verem hastalığı tanısı almışsa aynı evdeki tüm aile bireylerinin tetkik için verem savaş dispanserine başvurması gerekmektedir.
Balgamında mikrop bulunan bir tüberküloz hastasının düzenli olarak tedavi gördüğünde 20 gün sonra yakınlarına hastalık bulaştırma riski kaybolur.
Günlük kullanılan eşyalarla (havlu,tarak,bardak vb.) tüberküloz bulaşmaz.
Belirtiler
Hastalığın başlıca belirtileri şunlardır;
İki haftadan uzun süren öksürük
Balgam çıkarma
Kilo kaybı
İştahsızlık
Ateş, gece terlemeleri
Zayıflama
Kan tükürme
Öksürük en sık ve en önemli belirti olup, öksürüğü iki haftadan fazla devam eden hastaların en yakın Verem Savaş Dispanserine başvurmaları gerekir.
Tedavi
Tüberkülozlu hastaların tedavisi verem savaşı dispanserlerinde ücretsiz olarak yapılmaktadır. Verem hastalığı uzun süreli tedavi gerektirir(ortalama 6 ay). Bu süre içinde tedavinin aralıksız devamı gereklidir. Hastalar kendilerini iyi hissetseler bile bu tedavi süresini tamamlamalıdırlar. Verem düzenli tedavi edildiğinde kesinlikle şifa bulan bir hastalıktır. İlaçlarını düzenli kullanmayan hastalarda ise ilaçlara direnç gelişir ve tedavi imkansız hale gelebilir. Verem tedavisi tek ilaçla değil, çeşitli ilaçların birarada kullanımı ile yapılır. Bu ilaçların hiçbirisi doktor kontrolü olmadan kesilmemelidir.
Korunma
BCG Aşısı; 2 Aylık bebeklere ve ilkokul 1. sınıftaki çocuklara uygulanır. Bu aşı çocuklarda kanla yayılan ve beyin zarını tutan tüberküloz gibi ciddi hastalıkları önler. Erişkin insandaki hastalık için koruyucu değildir.
İlaçla Koruma
Altı yaşından küçük PPD pozitif çocuklar
Balgamında basil olan bir hasta ile aynı evde oturan 15 yaşından küçük olanlar
Daha önce PPD negatif olup, son bir yıl içinde pozitifleşenler
Balgamında basil olan bir hasta ile yakın temasta olup, bağışıklık sistemi bir nedenle baskılanmış kimseler ilaçla korumaya alınırlar.
Tüberküloz ve diğer solunum yoluyla bulaşan hastalıklardan korunmak için; kapalı ortamların sık sık havalandırılması, öksürür ve aksırırken ağzın sol el ve mendille kapatılması önemlidir. İlaç, alkol bağımlılığı, uyuşturucu ve sigara kullanımı gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durulmalıdır. Bulaştırıcı bir Verem hastasını tedavi etmek, hastalığın başkalarına yayılmasını önleyecek en iyi yoldur.